INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Christian Friedrich Steiner  

 
 
1722 - 1783-06-07
| rajca
 
Biogram został opublikowany w latach 2004-2005 w XLIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Steiner Christian Friedrich (Fryderyk) (1722–1783), sekretarz i rajca Torunia.

Ochrzczony w Toruniu 11 II, był synem Johanna (Jana) (1687–1750), mistrza siodlarskiego od r. 1713, ławnika nowomiejskiego od 31 III 1745, i jego drugiej żony Barbary z Dietrichów (1702–1763). Miał braci Johanna Gottlieba (1713 – 5 X 1752), rektora gimnazjum w Grudziądzu od r. 1739, sędziego w r. 1749, Salomona Piotra (1719 – 15 XI 1788), mistrza siodlarskiego od r. 1747, ławnika nowomiejskiego od r. 1762, oraz siostrę Reginę Elżbietę (1718 – ok. 1747), od 4 XI 1738 żonę kupca Johanna G. Wernheide, późniejszego ławnika staromiejskiego i rajcy.

Początkowe nauki pobierał S. zapewne w szkole nowomiejskiej; od 27 VI 1734 uczęszczał do toruńskiego Gimnazjum Akademickiego (zaczynając od quarty, tj. od klasy siódmej). Dn. 9 V 1746 zapisał się na studia uniwersyteckie w Lipsku. Po ich ukończeniu był w l. 1748–9 sekretarzem bp. poznańskiego Teodora Czartoryskiego. Dzięki rekomendacji biskupa objął w kwietniu 1750 urząd sekretarza Rady M. Torunia. Wspólnie z sekretarzem Gotfriedem Gillerem został w maju t.r. wysłany do Warszawy; obaj przebywali tam do końca września jako rezydenci miasta przy dworze, m.in. próbując uzyskać zgodę Augusta III na kontynuowanie budowy w Toruniu nowego kościoła ewangelickiego. Ponownie pełnił funkcję rezydenta od lipca 1752 do grudnia 1754 (z przerwami). Wraz z sekretarzem Efraimem Oloffem reprezentował miasto 6 IX 1756 podczas sejmiku generalnego Prus Królewskich w Grudziądzu. W l. 1763–7 w imieniu Rady Ewangelickiej Torunia prowadził poufną korespondencję z toruńskim rezydentem przy dworze Samuelem L. Geretem. Towarzyszył toruńskim posłom na sejmiki generalne w Grudziądzu w marcu przed konwokacją i październiku przed koronacją 1764 r. Jako pierwszy sekretarz Rady uczestniczył 20 V 1765 w ceremoniach złożenia przez Toruń hołdu Stanisławowi Augustowi na ręce wysłanego przez króla bp. kujawskiego Antoniego K. Ostrowskiego. Dn. 1 IV 1767 został wybrany do Rady jako rajca nowomiejski. W styczniu 1768 wraz z burmistrzem Chrystianem Klosmannem zredagował memoriał ewangelików toruńskich dla ambasadora Rosji N. Repnina; wskazując, że dekret z r. 1724 zlikwidował w Toruniu wolność wyznaniową, żądano obsadzania stanowisk rajców wyłącznie przez protestantów oraz zachowania dawnego ustroju miast Prus Królewskich. W l. 1768, 1770, 1775 i 1778 pełnił S. funkcję sędziego nowomiejskiego, a w l. 1772 i 1781 urząd przewodniczącego wety (sądu gospodarczego). W marcu 1771 sprzeciwił się awansowi Gereta na syndyka. W czerwcu 1772 wszedł w skład pięcioosobowej tajnej deputacji toruńskiej, która w porozumieniu z ambasadorem Rosji K. Saldernem w obliczu przygotowywanego rozbioru, opracowała projekt przekształcenia Torunia i jego posiadłości ziemskich w wolne miasto, niezależne ani od Rzpltej ani od Prus. Dn. 20 IX t.r., wspólnie z rajcą Natanielem Praetoriusem, prowadził rozmowy z pruskim gen. J. F. Stutterheimem, starając się (bezskutecznie) o niedopuszczenie do odcięcia miasta od jego posiadłości ziemskich i od Wisły. Od r. 1767 pracował w toruńskiej deputacji manufaktur, a w r. 1775 stanął na jej czele. Wszedł wówczas do nadzwycz. deputacji mającej zbadać i na nowo określić dochody miasta (ponownie działała ona w l. 1778 i 1781–3). Od r. 1776 był scholarchą nowomiejskim, a od r. 1778 członkiem deputacji granicznej. Dn. 8 III 1782 został wybrany na wicekamlarza (urzędnika zajmującego się finansami miejskimi). W tym czasie został członkiem ewangelickiego konsystorza w Toruniu. S. znany był z głębokiej wiedzy historycznej i prawniczej. Od r. 1751 mieszkał w należącym do niego domu rodzinnym przy ul. Wielkie Garbary. Zmarł na apopleksję 7 VI 1783 podczas spaceru przed Bramą Chełmińską. Pochowany został 12 VI w kościele Świętej Trójcy (dziś nieistniejącym) na Nowym Mieście w Toruniu.

S. nie założył rodziny.

 

Dygdała J., Urzędnicy miejscy Torunia: spisy 1651–1793, Tor. 2002; Toruński słownik biograficzny, Tor. 2000 II; – Centner G., Geehrte und gelehrte Thorner ausser ihrer Vaterstadt, Thorn 1763 s. 54; Dygdała J., Polityka Torunia wobec władz Rzeczypospolitej w latach 1764–1772, W.–P.–Tor. 1977; Historia Torunia, Tor. 1996 II cz. 3; Kenkel H., Studenten aus- Ost- und Westpreussen an ausserpreussischen Universitäten vor 1815, Hamburg 1981; Mikulski K., Dzieje rodziny Steinerów – studium prozopograficzne na marginesie portretu Johanna Steinera (1687–1750), „Roczn. Muz. w Tor.” T. 11: 2002 s. 10–17; tenże, Pułapka niemożności. Społeczeństwo nowożytnego miasta wobec procesów modernizacyjnych, Tor. 2004; Praetorius K. G., Thorner Ehrentempel, Berlin 1832 s. 66; Salmonowicz S., Krystian Bogumił Steiner (1746–1814) toruński prawnik doby Oświecenia, „Zap. Hist.” T. 25: 1960 z. 3–4 s. 42; Wernicke J. E., Geschichte Thorn, Thorn 1842 II 512, 514; – Metryka Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego 1600–1817, Tor. 1998 cz. 2; – AP w Tor.: Katalog II nr 3306 s. 79–80, nr 3355, 3358, 3359, 3361, 3363, 3365 (listy S-a), nr I 43 s. 783, nr I 122, I 128–129, Ewang. Gm. Nowomiejska, t. 78 s. 223, t. 88 s. 254.

 

Jerzy Dygdała

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Księstwo Warszawskie

Po pokonaniu – w grudniu 1805 roku – armii austriacko-rosyjskiej pod Austerlitz (Sławkowo na Morawach) cesarz Napoleon I zawarł pośpiesznie pokój z Austrią, rezygnując z kontynuowania......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.